ANTENATAL HİDRONEFROZ
Doğum öncesi (antenatal) bebeğe yapılan ultrosonografide bebeğin böbreklerinin içindeki idrarı toplayan toplayıcı keseler (=kaliksler) ve havuzcuktaki (pelvis) genişleme bulgusuna antenatal hidronefroz denilir. Doğum öncesi ultrosonografiyle saptanan anomalilerin en sık nedeni, antenatal hidronefrozdur. Yapılan çalışmalarda, hamilelerin %1-5'inde antenatal hidronefroz saptanmıştır.
Böbrek içi pelvisin çapı ultrosonda ölçülebilir. A-P çap = anterior-posterior çap = ön/arka çap = pelvisin ön kısmı ile arka kısmı arasındaki çap kısmı, mesafesidir. Pelvis A-P çapı hamilelik haftasına göre değişiklik gösterir. Anne karnındaki bebekte 18. hamilelik haftasından doğuma kadar sürede pelvis A-P çap 5 mm'yi geçer ise bu durum patolojiktir ve antenatal hidronefroz olarak adlandırılır. Doğum öncesi 20 hamilelik haftasından önce A-Pçap 6 mm, 20-30 haftalarda 8 mm, 30 haftadan sonra 10 mm ve üzerinde genişlemeler önemlidir ve takibi gereklidir.
ANTENETAL HİDRONEFROZUN NEDENLERİ:
1- Geçici veya yapısal: %50-70 oranında.
2- Ureteropelvik (böbrek çıkışında) obstrüksiyon (tıkanma, darlık): %10-30
3- Vesikouretral reflü (idrarın, idrar torbasından üst üriner sisteme (ureter ve böbreğe) geriye doğru kaçışı): %10-40 oranında.
4-Ureterovezikal (idrar torbası girişinde) obstrüksiyon (tıkanma, darlık): %5-15
5- Multikistik displastik böbrek (doğuştan kistik bir böbrek hastalığı): %2-5
6-Posterior uretral valv (erkek çocuklarda idrar torbasından, idrar kanalı dış ağzına kadar olan kanalın arka kısmında olan kapakçığa bağlı darlık): %1-5
7- Ureterosel (idrarı böbrekten idrar torbasına getiren kanalın idrar torbası içersinde keseleşmesi): %1-3
Antenatal hidronefrozlu bebeklerde doğum sonrası ultroson çekildiğinde %21-28 oranında normal ultroson bulgusu saptanabilir. Genellikle ilk 3 ay ayda 1 kez ultroson çekilmesi ve sonuçlarına göre takibin planlanması en uygun yaklaşımdır.
Erkek çocuklarda doğum öncesi çekilen ultrosonda bebeğin her iki böbreğinde genişleme var ise veya tek taraflı genişleme var ve üreter genişlemesi ve/veya idrar torbası bozukluğu var ise bu bebekler de doğumdan sonra ultrosonografi den sonra; kız çocuklarında bebeğin her iki böbreğinde genişleme var ise 1ci ayda; takip sırasında idrar yolu enfeksiyonu saptananlarda idrar yolu enfeksiyonu geçtikten sonra işeme sistografisinin (İSÜG= sondalı film) çekilmesi uygundur. Esasen işeme sistografisinin (İSÜG= sondalı film) çekilmesi bebekte tedavide değişiklik yapmamıza neden oluşturacaksa yapılmalıdır.
Antenatal hidronefrozlu olguların yaklaşık %4.1-15.4 'ünde ameliyat gerekmektedir. Ameliyat gereken olguların %50'sinde ise ameliyat ilk bir yaş içersinde gerekli olur.Hidronefrozun nedeni üriner sistemdeki obstrüksiyon (tıkanma, darlık) ise bu nedenden dolayı obstrüksiyonu (tıkanma, darlık) düzeltmek için ameliyat yapılır. Antenatal hidronefrozlu olgularda doğum sonrası ve takip süresince çekilen ultrosonlarda, A-Pçapta artışın olması veya azalmanın olmaması, böbrek parankim (dokusunda) incelmelerin oluşu, ureterlerde (idrarı böbrekten idrar torbasına getiren kanalda) genişlemenin oluşu üriner sistemde obstrüksiyon (tıkanma, darlık) olduğunu düşündürür. Obstrüksiyon (tıkanma, darlık) araştırılması için diüretikli sintigrafi = renografi (DTPA veya MAG 3) çekilmelidir.
Antenatal hidronefrozlu bir bebeğin doğum sonrası izlem ve tedavisi, hidronefrozun izole olup olmamasına, hidronefrozun derecesine, böbrek fonksiyonlarına ve hastanın şikayetinin olup olmamasına göre farklılıklar gösterir.
DEVAMI>>